دفاعیه ای از آزادی بیان، اندیشه و وجدان
با سرشتی از این دست که طبیعت بشری دارد، ملاحظه می‌شود که قانون‌های ضد آزادی عقیده، تأثیرشان بیشتر بر آزاده‌اندیشان است تا بر شریران، و بیش از آنکه به کار مهار کردن مجرمان بخورد، راست‌کرداران را ناخوش می‌آید و می‌آزارد، و از این رو، برقرار داشتن‌شان برای حکومت خالی از خطر نیست.
به علاوه، چنین قانون‌هایی، تقریباً همیشه بیهوده‌اند، زیرا کسانی که معتقد به آن عقاید اند، و درست‌شان می‌دانند، از آن قوانین پیروی نمی‌کنند، و کسانی که
آن عقاید را نادرست می‌دانند، به آن قانون به چشم یک امتیاز می‌نگرند و چنان مباهی به آن اند که مراجع مسئول، حتا اگر بعدها به لغو آن نیاز افتد، قادر به الغای آن نیستند”.
این دو بند نقل قولی است ازباب بیستم و پایانی رسالۀ الهیاتی-سیاسی باروخ اسپینوزا است دفاعیه ای از آزادی بیان ، اندیشه و وجدان. که بنیاد عبدالرحمن برومند به فارسی منتشر کرده است. این متن را آقای دکتر سیروس آرین پور برای بنیاد ترجمه نمودند، شخصیت عزیز و برجسته ای که افسوس یک سال پیش از میان ما رفت. با قدر شناسی از مرحوم دکتر آرین پور و گرامیداشت یادشان، به هموطنان عزیز توصیه می کنیم که این فصل را بخوانند و با بخشی از این اثر مهم آشنا شوند.باروخ (بندیکت) اسپینوزا (١۶٣٢-١۶٧٧) یکی از برجسته ترین فلاسفۀ قرن هفده میلادی، اوّلین متفکر دموکراسی لیبرال است، گو اینکه شهرتش در این باب به پای جان لاک نمی رسد. اونخستین اندیشمندی است که بیش از چهل سال پیش از جان لاک هدف نهایی جامعۀ سیاسی را تأمین آزادی برای انسان شناخت. اسپینوزا”رساله الهیاتی-سیاسی (تئولوژیکو-پُلیتیک)” (١۶٧٠)، اثر پرنفوذ فلسفی-سیاسی خود را در دفاع از آزادی اندیشه، وجدان و عقیده، و در حمایت از مداراخواهی یوهان دوویت نوشت که از تعصب کالوینیست های هلند و تمایلشان به کنترل قدرت سیاسی و تحمیل افکارشان از طریق اعمال قدرت سیاسی، سخت آزرده و نگران بود. این اثر پس از قتل یوهان دوویت در سال ١۶٧۴ در هلند ممنوع شد. اسپینوزا که در آثار مهم الهیات و اخلاق خود تفسیری نوآورانه از ذات الهی، دین و نبوت وکتاب مقدس ارائه می کند، در رسالۀ الهیاتی-سیاسی خود سعی در اثبات این نکته دارد که آزادی عقل و اندیشۀ انسان نه تنها برای حفظ و اشاعه تقوی مفید است بلکه واجب و ضروری است. و نیز این آزادی نه تنها برای امنیت و ثبات دولت سودمند است بلکه رکن اصلی اقتدار دولت است.
بیشتر بخوانید: آزادی اندیشه و آزادی گفتار در یک حکومت آزاد
http://www.iranrights.org/farsi/library-117.php
